Werkpaarden

Laatst las ik een artikel over een proef met een standaard basisinkomen. De vraag was wat er zou gebeuren als iedereen sowieso €1000,- per maand zou krijgen, zonder daar verplicht een tegenprestatie voor te moeten leveren. Er kwam een psycholoog aan het woord die vertelde dat de meeste mensen zouden antwoorden dat zij in zo’n geval zelf zeker iets productiefs met hun leven zouden gaan doen, maar dat het volgens hen niet kon werken omdat ‘die anderen’ op hun luie reet zouden gaan zitten. We zien onszelf altijd als uitzondering op de regel.

Vorig jaar zomer keek ik Camping Powned. Daar ben ik niet perse trots op want ik vind Rutger Castricum over het algemeen een volslagen debiel en ik ben niet overtuigd van de meerwaarde van Powned als omroep. Maar toch, dit programma was interessant. Na een ‘vakantie’ waar ze verplicht moesten werken voor hun kost en inwoning, ging het grootste deel van de langdurig werklozen waar het programma om draait, op zoek naar een baantje. Ze waren erachter gekomen dat ze lamlendig werden van thuiszitten. Dat hun eigenwaarde achteruit was gehold. Dat ze niet zelfredzaam meer waren. Sommigen begonnen een eigen bedrijfje, anderen namen baantjes als vuilnisman of postbezorger.

‘We’ denken gemakkelijk dat ‘ze’ lui zijn en niet willen. In de gespreksgroep die ik vorig jaar volgde in het revalidatiecentrum kwam dit ook vaak ter sprake. Zelfs bedrijfsartsen en het UWV schatten lotgenoten te hoog in, waardoor na het uitblijven van succes op het werk al snel de conclusie was dat men niet genoeg wilde. Zie je nou wel, ze willen niet werken. Maar niets is minder waar. Mensen willen graag werken. Mensen willen zich graag nuttig voelen, een doel hebben in het leven. Soms gaat dat alleen niet.

Toen ik vorig jaar februari afgekeurd werd, was dat een klap in mijn gezicht. Ik wist ook wel dat er een heleboel voorwaarden waren  waaraan een werkplek zou moeten voldoen, eer ik er aan de slag zou kunnen. Ik wist ook wel dat ik met een hoop beperkingen moest dealen. En ik was me er zelfs van bewust dat het op dat moment, gezien mijn vorderingen in revalidatie en re-integratie, te vroeg zou zijn om gedwongen weer aan het werk te moeten. Maar dat een instantie als het UWV zegt: ‘Mevrouw, wij weten het ook niet meer. Hier is een uitkering en succes er maar mee’, dat is behoorlijk pijnlijk.

Ik had stil kunnen gaan zitten. Ik had stil mogen gaan zitten. Zitten wachten of er ooit een herkeuring zou komen en mijn uitkering innen. Maar hoewel ik me behoorlijk goed weet te vermaken met haken en wat yoga en hardlopen, ik zou er doodongelukkig van zijn geworden. Werk is niet alleen een manier om een inkomen te verdienen. Werk geeft je een doel, een structuur. Een identiteit.

Vanmiddag ga ik naar de studiebegeleiding. Tot de kerstvakantie was dit mijn werkervaringsplaats. Nu niet meer. Toen ik er in mei begon, kon ik twee middagen anderhalf uur meekijken en moest ik echt een kwartier totale stilte tussendoor. Ik heb sindsdien op weten te bouwen naar twee ‘volle’ middagen van 3 uur. Ik heb er geleerd om mijn ‘eigen’ groepjes leerlingen te begeleiden, vakinhoudelijk maar ook persoonlijk. Ik heb herontdekt hoe ontzettend waardevol het is om met pubers te werken. Ik heb mijn grenzen in alle vrijheid en ruimte leren ontdekken en stukje bij beetje oprekken. Waar ik me vorig jaar februari niet kon voorstellen hoe ik weer ‘gewoon’ werk moest doen, heb ik dat iedere dag een beetje meer geleerd.

Vanmiddag ga ik naar de studiebegeleiding. Dit was mijn werkervaringsplaats. Nu niet meer. Want waar ik vorig jaar bij mijn keuring niet van had durven dromen, wordt nu waarheid. Ik ga namelijk mijn contract tekenen.

Vanmiddag ga ik naar mijn werk.